Babette Wagenvoort
Drawing
Stadstekenaar Den Haag
Januari 2023 - Januari 2025
De Haagse Stadstekenaar is een initiatief van de Gemeente Den Haag, het Haags Gemeentearchief en kunstruimte Nest.
https://nestruimte.nl/projects/stadstekenaar
Laatste nieuws: https://www.instagram.com/stadstekenaardenhaag/
Weet u bijzondere hangplek, een gezellige markt op een onverwachte plaats, een bruiloft in ongewone setting, een belangrijke vergadering in een lokaal zaaltje? Of verwacht u een bonte stoet in een saaie straat?
Nodig dan (gratis) de stadstekenaar uit.
E-mail de gegevens naar: stadstekenaar@denhaag.nl
Stadstekening - Tenierplein, Festival De Betovering
Stadstekening - Buitenhof, Uitzichtpunt Binnenhof
Met haar werk probeert de stadstekenaar een indruk te geven van Den Haag in deze tijd. De renovatie van het Binnenhof kon daarom niet ontbreken. De samenkomsten die normaal gesproken op het Binnenhof plaatsvinden - die van de Eerste en Tweede kamer - zijn voor langere tijd verplaatst naar het Bezuidenhout en de Kazernestraat.
En het duurde even voordat de stadstekenaar, in overleg met het Rijksvastgoedbedrijf, een relevant en veilig moment om te komen kijken vond. Eind mei 2024 was er een mooie samenkomst om te tekenen: de cameraploeg van het TV-programma ‘Ondertussen aan de Hofvijver’beklom onder de vrolijke leiding van Splinter Chabot de knalgele uitkijktoren.
Die ‘Kijksteiger’ geeft bezoekers de mogelijkheid het Binnenhof gedurende de renovatie ook (een beetje) te bekijken.
Stadstekening - Barthkapel, Strijdkoor Jan en alleman
Het Haags strijdkoor Jan en Alleman zingt al 50 jaar in Den Haag voor een beter milieu, vrede, emancipatie, rechten van vluchtelingen en voor een beetje betere wereld. 24 november 2024 vierden ze dit jubileum in Theater De Regentes met een concert waarbij huidige en vroegere koorleden meezingen. Het was compleet uitverkocht. De stadstekenaar was bij een van de repetities voor dit jubileumconcert en verdiepte zich in de geschiedenis van het koor om tot deze tekening te komen.
Stadstekening - Zaanse huisjes, COA Jupiterkade
Het is sportmiddag in een Haags stukje Zaanstreek. De jonge bewoners - vluchtelingen uit Syrië, Eritrea, Afghanistan en Jemen - verzamelen op het gras tussen de containerwoningen.
Nog niet zo lang geleden zijn ze zonder ouders naar Nederland gekomen om hier asiel aan te vragen. De meesten hebben deze reis alleen afgelegd, grotendeels te voet.
Jongens tussen de 14 en 18 jaar, vandaag op sportschoenen of badslippers, die - zoals bij hun leeftijd past - het ene moment stoer en onverschillig toekijken, en het volgende moment grappen makend en fanatiek een potje badminton spelen.
Stadstekening - Koninklijke Stallen, Hogewal
Deze zomer konden 43.000 bezoekers het werkpaleis van de Koning Paleis Noordeinde en de aangrenzende Koninklijke Stallen bezichtigen. Hierbij had het paleis de voorkeur, want toen de stadstekenaar eind juli een bezoek wilde brengen waren er alleen nog kaartjes voor de stallen beschikbaar.
In de Koninklijke Stallen zijn Koninklijke vervoermiddelen te zien waaronder de Glazen Koets, de Gouden Koets en historische en moderne auto’s. En net als in 1815 - toen Koning Willem I het Koninklijk Staldepartement oprichtte - zijn de stallen ook nu gevuld met paarden. Veel paarden. Met hun lijf in een box en vrijwel allemaal het hoofd naar buiten, gericht naar de de kijker. Paarden die kijken naar burgers die kijken naar Koninklijke Vervoermiddelen.
Stadstekening - Haags Beat Festival, Zuiderparktheater
“Zoiets kan alleen maar in Den Haag”, zegt presentator Fred Zuiderwijk, nadat als hij uitsmijter het hele theater O, O Den Haag heeft laten zingen.
Bij de live opnames van TV-West van het Haags Beat Festival op 11 augustus leek het publiek het aanvankelijk tè warm te hebben. Stiekem dansen met Erik Mesie en “de Scheveningse nachtegaal Emmaly Brown” lukt met moeite.
Maar bij It’s always good to be back home waait er een briesje door het Zuiderparktheater en hebben de muzikanten aanstekelijk veel plezier. De finaleband Rocktown Buddy’s & The Delta Ladies met verder o.a. Rinus Gerritsen, Cesar Zuiderwijk, Erwin Nyhoff en Sean Webster doet nog meer mensen opstaan en hard meezingen.
“Zijn jullie klaar voor Radar Love????”
Stadstekening - Vrienden van Den Haag, Theater aan het Spui
In november 2023 kwamen in de foyer van het Theater aan het Spui honderdzeventien vrienden bijeen om het jubileumjaar van de Vrienden van Den Haag (sinds 1973) feestelijk af te sluiten met “een vrolijke Haagse kennisquiz”.
Eén van de vragen was “Wie kreeg het allereerste telefoonnummer van Den Haag?’ (antwoord: distilleerderij Van Kleef).
Deze stadstekening staat ook in het huidige nummer van ‘Ons Den Haag’, waarin ook de volgende quiz wordt aangekondigd.
De vereniging Vrienden van Den Haag zet zich in voor het behoud en de versterking van de kwaliteiten van ‘Den Haag, de groene stad aan zee met karakteristieke lanen en pleinen en tal van monumenten. Een stad waar veel mensen met plezier wonen en werken. Een stad om trots op te zijn.’
Stadstekening - Samenkomst van meeuwen, Centrum Den Haag
Voor een (stads-)tekenaar zijn meeuwen een zeer dankbaar onderwerp: de dieren hebben karakteristieke krachtige hoofden, expressieve lijven en gigantische vleugels. In kunst en media worden ze gebruikt als symbool voor vrijheid.
En net als mensen komen meeuwen samen op Haagse plekken. Soms zie je op het strand een groep meeuwen rustig bij elkaar zitten - op grote afstand van de mens en op schijnbaar gelijke afstand van elkaar. Deze ‘meeuwensosen’ waar meeuwen ‘uitbuiken’ en uitrusten vind je ook in de stad op kades, grote daken en in parken.
Maar meestal als meeuwen samenkomen in de stad dan valt er iets te eten! De dieren weten precies waar ze moeten zijn en leggen grote afstanden af om op vaste plekken hun eten te zoeken. Een vuilniszak is snel herkend en open gepikt. Tot geluk van mee-etende kauwtjes en duiven en tot ergernis van de mensen in de buurt.
De gemeente heeft het er druk mee en probeert Hagenaars te leren hun voedselafval altijd ‘meeuw-proof’ weg te gooien: in de ondergrondse afvalcontainers of in nieuwe gele meeuwbestendige vuilniszakken.
Stadstekening - Sit-in for Palestine, Stationshal Den Haag Centraal - 2024
De basis voor deze tekening is een sit-in voor Palestina eind januari 2024.
De sit-in vond plaats onder de 'ontmoetingswolk’ of 'Sunny Cloud', een ontwerp van kunstenaar John Körmeling.
Demonstranten van verschillende leeftijden riepen op tot 'een onmiddellijk staakt-het-vuren en toegang van humanitaire hulp voor Gaza en de Westelijke Jordaanoever’. In uitgedeelde pamfletten vroegen ze de passerende treinreizigers om begrip voor eventueel ongemak: 'als het uw familie was die deze verschrikkingen moest ondergaan, zou u dan niet met ons meedoen en hier gaan zitten?'
Met dank aan @zeloot
Stadstekening - Centrum Laakhavens, Laakweg - Mei 2024
Bij de naailes op maandagochtend kennen sommige vrouwen elkaar al 20 jaar. Ze komen voor de gezelligheid. Op de eerste maandag na de Ramadan zijn er twaalf vrouwen, die allemaal aan een eigen kledingstuk werken. Af en toe geholpen door begeleidster Fatma Hess (“De beste juf die we gehad hebben!”).
Er worden grapjes gemaakt en vegetarische hapjes uitgedeeld: “De peper staat op tafel. Maar eerst een beetje proeven, want het is heet!”. Dat laatste blijkt geen overdreven waarschuwing. Tussen gehoest en slokjes water door vertelt de aanwezige vrijwilligster over wat er verder allemaal gebeurt in het wijkcentrum: Stichting Wijkberaad Laakhavens organiseert wekelijks meerdere activiteiten voor volwassenen en kinderen en geeft adviezen over wonen en werken in Laakhavens. Ze werken ondermeer samen met Wijkz. De wijkagent heeft een kamer in het wijkcentrum. En er staat deze maand een uitje gepland, dus wordt er tijdens de naailes met een lijst rondgegaan: “Wil je mee naar de Keukenhof? We gaan met de bus.”
Stadstekening - Kijkduinselaan, Rondleiding ‘Gevechten om Ockenburgh’- Mei 2024
Op een zonnige dag maken twee groepen geïnteresseerden een lange wandeling rondom landgoed Ockenburgh.
Iedere groep wordt begeleid door een ervaren gids met een map foto’s en ongelooflijk veel kennis over wat zich hier in mei 1940 heeft afgespeeld.
De groepen zelf zijn een mix van jong en oud. Een van de deelnemers heeft foto's meegebracht en verhaalt over zijn vader die meevocht in de oorlog; voor een groep vriendinnen is dit een van de vele rondleidingen die ze doen (“volgende keer naar de Open Tuinendag”); en een vrouw is hier ter nagedachtenis aan haar man, die in deze buurt opgroeide (zij blijkt veel te weten over de V2-raketlanceringen die later in de oorlog plaatsvonden).
We staan stil bij plekken en mensen die tijdens de Duitse invasie een belangrijke rol hebben gespeeld. Door de beeldende vertelling zien we voor ons hoe het sportpark ooit ‘schijnvliegveld Ockenburg’ was.
Het verhaal wordt geïllustreerd met afbeeldingen - zoals de kaart die een gesneuvelde Duitse parachutist bij zich droeg: een summiere, getekende route van vliegveld Ockenburg naar paleis Noordeinde. De opdracht van de Duitse parachutisten was: Den Haag binnentrekken en onmiddellijk het kabinet, legerleiding en staatshoofd gevangen nemen. Aan het einde van de Laan van Meerdervoort rechtsaf….
De Studiegroep Historisch Ockenburgh (SGHO) organiseert, in samenwerking met de Stichting Herdenking Militaire Erehof ‘s-Gravenhage deze maand nog meerdere rondleidingen op en rond het landgoed Ockenburgh. Zie de website van de Haagse Vrijheidsweken voor meer informatie.
Stadstekening - Juliana van Stolbergmonument, herdenking bombardement Bezuidenhout - Maart 2024
Ook dit jaar organiseerde Stichting 3 maart ’45 een officiële herdenking van het vergissingsbombardement van 3 maart 1945 voor de slachtoffers, hun familie en wijkbewoners van Bezuidenhout. In de middag was er een ceremonie met kranslegging bij het Juliana van Stolbergmonument met ondermeer overlevenden, schoolkinderen, muzikale begeleiding van de Regimentsfanfare 'Garde Grenadiers en Jagers' en spoken word-artiest Debora Lootsma: 'Vergissen is menselijk, maar oorlog is onmenselijk (…) Krakende botten, krakende bomen, krakende huizen'. Op witte bordjes zijn de namen van de ruim 500 slachtoffers te lezen.
Stadstekening - Laan van Reagan en Gorbatsjov, City Pier City Loop - Maart 2024
Vlak voor de start van de halve marathon tijdens City Pier City afgelopen zondag kon je het Malieveld niet of nauwelijks bereiken. Al bij de oversteekplaats bij het station is het een vrolijke mix van verkeersregelaars in knalgele overals en fluorescerende hardloop-outfits.
Er zijn gespannen hardlopers op weg naar het startpunt, terugkomende hardlopers met rode hoofden en medailles om hun nek, rennende familieleden die iemand willen toejuichen bij de start (telefonerend: ‘ja, maar waar sta je dan precies??’) plus een handvol verdwaalde fietsers en toeristen op weg naar het station. Een groep uit Kralingen is druk met de warm-up.
Overal is beweging!
Stadstekening - Finale Jonge Stadsdichter 2024, Centrale Bibliotheek, - Februari 2024
‘Den Haag is een meisje / nietsvermoedend, jong / door haar eigen straten huppelend / Als een bubbel / net voor de regen komt’ schrijft Adelina Ignat, die op 25 januari in de Centrale Bibliotheek benoemd werd tot de Jonge Stadsdichter van Den Haag 2024. Met het gedicht “Bubbel” won zij de middelbare scholen-wedstrijd waaraan leerlingen uit alle Haagse stadsdelen meededen.
Zowel de jury (Sophia Blyden, Hasan Gök en Dean Bowen) als het publiek waren duidelijk onder de indruk van de optredens van de acht finalisten, die zeer persoonlijke gedichten voordroegen waarin zij de stad Den Haag als klankbord gebruikten. De finale werd gepresenteerd door Splinter Chabot, die blijk gaf van grote betrokkenheid bij de jonge schrijvers. De eerste Jonge Stadsdichter, Chelsy Valentina, vertelde dat het stadsdichterschap haar veel gebracht had - ‘dit rupsje is een vlinder geworden!’.
De organisatoren willen met dit initiatief laten horen wat er bij Haagse jongeren speelt. Dit hele jaar krijgt Adeline Ignat het woord bij belangrijke en actuele gebeurtenissen in Den Haag. Ze krijgt het dus druk, maar aan inspiratie geen gebrek: “Er gaat altijd heel veel door me heen”, zegt ze wanneer Chabot haar vraagt naar haar verwachtingen. “Ik heb de kans om een vlinder te worden”. Nu maar hopen dat de Jonge Stadsdichter gedurende haar metamorfose het komende jaar ook tijd zal hebben om samen te werken met de stadstekenaar!
Stadstekening - De staat van de burgerparticipatie in de Koninklijke Schouwburg - Januari 2024
Bovenin de Koninklijke Schouwburg in twee klassieke zalen - met kroonluchters en schilderijen van beroemde acteurs - kwamen eind 2023 verschillende groepen burgers en bestuurders samen. Geïnspireerd op het toneelstuk ‘Laagland’ en op uitnodiging van Het Nationale Theater spraken zij over burgerparticipatie: inspraakavonden, burgerinitiatieven en referenda - hoe (goed) is de samenwerking tussen burgers en politici in de stad?
De gesprekken werden bijgewoond door kunstenaars (waaronder de stadstekenaar) en acteurs, die met hun observaties weer een nieuwe voorstelling ‘Gaafland’ maakten.
Stadstekening - Samenkomst van bomen, Regentesseplein - December 2023
In december kun je je op Haagse straathoeken en pleinen heel even in het bos wanen. Maar tussen de blauwsparren, Nordmannen en andere dennenbomen staan warm geklede mensen klaar om een boom door een tunneltje op pootjes te halen en in een plastic net te vangen, zodat je ‘jouw boom’ makkelijk in auto of onder je arm kunt meenemen.
Bij aankomst in het tijdelijke bos op het Regentesseplein op een vroegdonkere middag, zag de stadstekenaar een rij dennenbomen naast elkaar tegen het hek opschurken, alsof ze gevangen waren genomen en voor straf achter een hek geplaatst. Het tegenovergestelde blijkt het geval. De hekken zijn een herinnering aan de kerstboomoorlogen uit de jaren 80, die voortkwamen uit de Haagse traditie om kerstbomen te ‘rausen’. Ze staan er om de kerstbomenjagers, die materiaal zoeken voor hun vreugdevuren tijdens de jaarwisseling, af te schrikken en het onvermijdelijke nog even uit te stellen tot na de kerst.
Stadstekening - Shelter City, Kurhaus - November 2023
Deze tekening maakte de stadstekenaar samen met twee kunstenaars die op dat moment in Den Haag verbleven als deelnemer van het ‘Artists’ Safe Haven’ initiatief van mensenrechtenorganisatie ‘Justice & Peace’. Yves Kulondwa uit Congo en Minal Naomi uit Sri Lanka werken beiden in hun land van herkomst aan verbetering van mensenrechten, de vrijheid van artistieke expressie, klimaatbewustzijn en de rechten van de vrouw.
In het Kurhaus was een zeer internationaal gezelschap bijeen van het ‘Shelter City’ netwerk. Samen organiseren zij in Den Haag en over de hele wereld tijdelijke veilige en inspirerende verblijfplaatsen voor mensenrechtenverdedigers en kunstenaars van over de hele wereld die onder hoge druk hun werk doen, in gevaar zijn, of risico’s lopen. De organisatie voelde zich wat bezwaard over de plek van bijeenkomen (“We gooien geen geld over de balk hoor, we kregen toevallig een hele goede deal”), maar wat is er mooier dan tijdelijk samen schuilen in het Kurhaus met uitzicht op de Pier?
Voor meer informatie: www.sheltercity.org en www.justiceandpeace.nl
Stadstekening - Het Danspaleis, Amare - Oktober 2023
Ergens in een zaaltje/hal op de beganegrond van cultuurpaleis Amare, was eind september een vrolijk dansfeest aan de gang. Op de dansvloer dansten zowel koppels als blije eenlingen op hits en meezingers uit de vorige eeuw.
Het Danspaleis organiseert door heel Nederland dansbijeenkomsten en heeft als doel om met muziek als magisch middel mensen bij elkaar te brengen en ouderen in beweging te zetten. De magie werkt, en niet alleen voor de aller-oudsten, want ook de stadstekenaar werd opgevrolijkt. En zelfs ten dans gevraagd! “Nee zeggen mag niet, he?”. Waarbij haar danspartner weliswaar wat ouder, maar ook beduidend veel soepeler en beter gekleed was. www.hetdanspaleis.com
Stadstekening - Tong Tong Fair, Malieveld - September 2023
Tijdens één van de warmste weken van het jaar vond op het Malieveld de 63e Tong Tong Fair (voorheen Pasar Malam Tong-Tong/Besar) plaats. Het festival beschrijft zichzelf als ‘de grootste Indische happening van de wereld, waar Oost en West elkaar ontmoeten in een sfeer van vriendschap, gastvrijheid en inspiratie’. De stadstekenaar werd niet alleen overweldigd door de hitte in de grote witte tenten, maar ook door mix van mensen, geuren, koopwaren en optredens. Soms in onverwachte combinaties, zoals in de tekening: bij de stand links worden gedroogde vruchten uit Frankrijk geproefd terwijl bij de stand aan de overkant een banier van het ‘Indisch Moluks Netwerk Politie’ hangt en Politie Nederland informatie geeft aan aspirant agenten - dit alles werd begeleid door indonesische rap-klanken vanaf het nabije Tong-Tong podium.
Stadstekening - Wijktuin Rivierenbuurt - Augustus 2023
Op zaterdag 22 juli vond in een wijktuin langs het spoor tussen Den Haag HS en CS, bij de Eemstraat een vrolijke bijeenkomst plaats: de ‘Beat the Beet Challenge’.
Bewoners van de Rivierenbuurt ontvingen eerder in het jaar een zakje met snijbiet-zaadjes en werden uitgedaagd de grootste en mooiste snijbiet te kweken op eigen vensterbank of balkon.
Het werd een vrolijke dag waar niet alleen de winnaar van de mooiste snijbiet werd gekozen, ook werd er een appelboom vernoemd naar de twee kinderen die de leukste tekeningen van de wijktuin maakten, er was vioolmuziek en een schminkatelier. De dag eindigde met een Afrikaanse dansles, waar jong en oud aan meededen.
Wijktuin Rivierenbuurt bestaat pas sinds mei 2023 en is een initiatief van buurtbewoners. Zij willen hiermee de wijk groener en gezonder maken. In de tuin vindt u bloemen, fruitbomen en bessenstruiken en een vijver met een zitje erbij. De tuin is op woensdag en zaterdag geopend van 9 tot 19 uur. Wijkbewoners kunnen voor een klein bedrag in de tuin een moestuinbak gebruiken om zelf groenten en kruiden te kweken.
Stadstekening - Rijnstraat, Tramhalte Centraal Station - Juli 2023
Op een hete dag is het fijn ‘strandgangers kijken’ op de halte van Tram 9 op het Centraal Station. Tijdens de zomermaanden rijdt ook een sneltram van de HTM tussen halten Station Hollands Spoor via het Centraal Station direct naar Scheveningen. Wanneer er een tram voorrijdt klinkt er op het perron “Dames en heren dit is de Strandexpress. De volgende halte is Kurhaus. Daartussen wordt niet meer gestopt”.
Voor een tekenaar is er een hoop te zien. Vrij veel bloot natuurlijk, al dan niet in strakke kleding gepropt, maar ook de anticipatie die uit de houdingen en gezichten van de wachtenden spreekt, is leuk om te proberen te vangen in een tekening.
Achter hen is het plafond van het Centraal Station zichtbaar door de donkere ruiten, die blauw getint zijn door de reflectie van de wolkenvrije lucht. Dit blauwe buizen-patroon doet alvast denken aan de golven waar de reizigers korte tijd later in kunnen duiken.
“Beste reizigers, deze tram is vol over twee minuutjes komt de volgende”.
Stadstekening - De Grote Kerk - Juni 2023
Op 5 mei bezocht stadstekenaar Babette Wagenvoort de Grote Kerk, waar meer dan 500 mensen bijeenkwamen om Bevrijdingsdag te vieren met een Vrijheidsmaaltijd. Er werd een lunch geserveerd, er was poëzie en een toespraak van de burgermeester. Maar op (ja, op!) de lange, vrolijke tafels was vooral ook veel ruimte voor theater, muziek en dans. Babette Wagenvoort: ‘De saamhorigheid ontstond echt - daar was ik wel van onder de indruk. Van tevoren had ik me afgevraagd of dit soort georganiseerde samenkomsten wel spontaan genoeg zijn voor oprechte gevoelens. Het was ontroerend om te zien hoe vrijwel iedereen meedeed met verschillende optredens, van trommelen met bestek op tafel tot grote groepen mensen die zelf ook op tafel klommen om te dansen.’ In deze tekening heeft Wagenvoort de in roodgeel geklede performers van het theatercollectief Klapstuk vastgelegd, die hun naam eer aandeden met een spectaculair eindlied over maissoep dat door acteurs, muzikanten én bezoekers werd uitgevoerd.
Stadstekening - A12/Utrechtsebaan - Mei 2023
Begin van dit jaar blokkeerden demonstranten van Extinction Rebellion tweemaal de A12. Met de blokkades eist Extinction Rebellion dat er per direct wordt gestopt met de overheidssubsidies aan de fossiele industrie. Stadstekenaar Babette Wagenvoort brengt de verschillende stadia van de protesten samen in een nieuw beeld. Deze tekening is een collage van beide acties. Zowel de demonstranten die ter hoogte van het Ministerie van Economische Zaken en het tijdelijke gebouw van de Tweede Kamer op de grond liggen in januari 2023, als ook het moment twee maanden later als de demonstranten door waterkanonnen bespoten worden, zittend op het wegdek van de Utrechtse baan bij het Malieveld.
Babette Wagenvoort ziet het als haar taak als stadstekenaar om Den Haag vanuit verschillende en het liefst onverwachte perspectieven te laten zien. Want hoe vaak zie je de stad door de ogen van iemand zittend op de A12? Om ook dat perspectief te kunnen laten zien maakt ze gebruik van beeldmateriaal van verschillende mensen die bij de protesten aanwezig waren.
De graffititekst “Ga toch fietsen” stond rond 2009 op de A12-muur.
Stadstekening - De Grote Marktstraat op zaterdag - Maart 2023
